آيت الله مصباح يزدي:

عده اي خود را نظام مي دانند و مي پندارند كسي به جز آنها قدر به درك مصلحت نظام نيست

یزدفردا:نساج: استاد حوزه علميه قم با اشاره به اينكه گاهي غرور، خودبرتربيني و پيروي از هواي نفس مانع بصيرت است، گفت: عده‌‌اي تحت تأثير اين روحيات، خود را اصل نظام مي‌دانند و گمان مي‌كنند كسي به جز آنها قادر به درك مصلحت نظام نيست.
علامه مصباح يزدي در جمع گروهي از مديران و فرماندهان نيروي انتظامي با اشاره به اهميت بصيرت كه بسيار مورد تأكيد مقام معظم رهبري قرار دارد، گفت: بصيرت به معناي درك عميق است كه ابزاري براي شناخت حق و برون‌رفت از چالش‌هاست و براي همه، به ويژه دست‌اندركاران و مسؤولان نظام امري لازم است.
وي ادامه داد: در حوادث اخير كشور با كساني مواجه هستيم كه مقابل جريان حق قرار گرفته و خود را افرادي باهوش، باتجربه و بابصيرت دانسته و طرف مقابل را تازه به دوران رسيده و بي‌تجربه و بي‌بصيرت معرفي مي‌كنند. اما سؤال اين است كه بصيرت واقعي كه پيامبر(ص) هم به كسب آن امر كرده، كدام است؟
علامه مصباح يزدي افزود: هر چند بصيرت، نوعي شناخت است، اما بايد در نظر داشت هر شناختي توأم با بصيرت نيست.
وي در ادامه با تشريح انواع شناخت‌هاي سطحي و عميق گفت: هنوز بيش از پنجاه سال از طلوع اسلام نگذشته بود، كه بين خود مسلمين جنگ‌هاي صفين، جمل و نهروان در گرفت.
رئيس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) با اشاره به كلامي از اميرالمؤمنين(ع) گفت: عده‌اي معاويه را از حضرت علي(ع) باهوش‌تر مي‌دانستند؛ در حالي‌كه اين‌گونه نبود، و به گفته حضرت امير(ع) معاويه براي رسيدن به اهداف و مقاصد خود از هر راه و وسيله‌اي استفاده مي‌كرد؛ اما اميرالمؤمنين(ع) براي تحقق اسلام تلاش مي‌كرد و با در نظر گرفتن احكام شرع و اسلام عمل مي‌كرد؛ نه اين‌كه متوجه برخي مسائل نباشند.
وي با اشاره به نتيجه جنگ صفين گفت: زماني كه شكست معاويه از لحاظ نظامي قطعي شده بود، قرآن‌ها را بر سر نيزه كرد و با توسل به اين نيرنگ آتش جنگ را خاموش كرد؛ و هر چه قرآن ناطق، علي(ع) فرياد زد، سپاهيانش كه از جنگ طولاني و تلفات و دوري از خانواده خسته شده بودند، با بي‌بصيرتي سلاح را بر زمين گذاشتند و در نتيجه ماجراي تلخ حكميت پيش آمد.
آيت الله مصباح يزدي با طرح اين سؤوال كه با وجود اين‌كه ياران حضرت امير(ع) مي‌ديدند آن حضرت و مالك اشتر مي‌جنگند، اما آنها حاضر به ادامه جنگ نشدند، گفت: با صرف نظر از اين‌كه حضرت علي(ع) امام و پيشواي معصوم است و كاري بي‌حكمت انجام نمي‌دهد، همه ياران آن حضرت نسبت به تجربه و هوشياري ايشان در فرماندهي جنگ‌ها آگاه بودند؛ با اين وجود از فرمان‌بردن از حضرت امير(ع) سر باز زدند.
وي با اشاره به اينكه امروزه در روان‌شناسي ثابت شده كه تمايلات انسان بر ادراكات حسي فرد اثر مي‌گذارد، گفت: ياران اميرالمؤمنين(ع) از طولاني شدن جنگ خسته بودند و تلفات سنگيني هم داده بودند و تمايل به اتمام جنگ داشتند؛ لذا اصلاً فريادهاي علي‌(ع) را نمي‌شنيدند.
آيت الله مصباح يزدي با اشاره به آياتي از قرآن كريم ادامه داد: گاهي منشأ بي‌بصيرتي تمايلات نفساني است كه باعث مي‌شود فرد علي‌رغم برخورداري از قوه تفكر نتواند به درستي در باره بعضي مسايل فكر كند.
وي قضاوت عجولانه را يكي ديگر از عوامل بي‌بصيرتي عنوان كرد و گفت: عده‌اي ابتدا بر اساس تمايلات خود نتيجه‌گيري كرده و سپس سعي مي‌كنند با استدلال نتيجه‌گيري خود را به كرسي نشانده و در حقيقت آن را توجيه كنند.
وي با اشاره به مذمت تفسير به رأي آيات قرآن كريم گفت: عدهِ‌اي با استفاده از بعضي مقدمات، به گونه‌‌اي با قرآن استدلال مي‌كنند كه نتيجه دلخواه خود را بگيرند و در حقيقت سعي مي‌كنند خواسته خود را بر قرآن تحميل كند.
علامه مصباح يزدي ادامه داد: هم‌چنين برخي در شرايط فتنه، كه حق و باطل با هم آميخته شده و باطل با پوششي از حق خودنمايي مي‌كند ، ابتدا نتيجه دلخواه خود را كه همان پيروي از جريان باطل است، مي‌گيرند و سپس با استفاده از پوشش حق جريان باطل را موجّه جلوه داده و با سوء استفاده از معدود نقاط ضعفي كه در جريان حق است در جهت مخدوش كردن چهره حق تلاش مي‌كنند. اينجاست كه اگر فردي بصيرت نداشته باشد، فريب جريان باطل را خواهد خورد.
وي در ادامه به جنگ جمل اشاره كرد و گفت: در جريان جنگ جمل فردي خدمت اميرالمؤمنين(ع) رسيد و با برشمردن ويژگي‌هاي حضرت علي(ع) كه در يك طرف جنگ قرار داشت، و ويژگي‌هاي اصحاب پيامبر(ص) و عايشه، همسر پيامبر(ص) كه در طرف ديگر قرار داشتند، از حضرت سؤال كرد كه چگونه حق را بشناسد. حضرت امير(ع) در جواب او گفتند: اول حق را بشناس، تا اهل آن را بشناسي.
وي انگيزه حقيقت‌جويي را از لوازم بصيرت دانست و افزود: نبايد افراد ملاك قرار گيرند؛ بلكه بايد حق را شناخت و با انگيزه حق‌طلبي فتنه را بررسي كرد و در اين جهت از راحت‌طلبي و ترجيح تمايلات شخصي نيز بايد پرهيز كرد.
وي با اشاره به آياتي از قرآن كريم گفت: گاهي امر بر خود انسان هم مشتبه مي‌شود؛ به گونه‌اي كه حتي يك فرد هوشيار نيز خود را فريب مي‌دهد و به خاطر غرور و خود برتر بيني و هواي نفس خود را با نظام مساوي مي‌داند و معتقد است كه مصلحت نظام را فقط خودش درك مي‌كند و اگر به آنچه مي‌گويد عمل نشود، نظام، انقلاب و اسلام از بين مي‌رود و سيل عظيم مخالفان خود را افرادي بي‌بصيرت و بي‌سواد معرفي مي‌كند!
وي هواي نفس را دشمن بصيرت معرفي كرد و افزود: حقيقت‌جويي هنر است و بايد حق را شناخت؛ نه اين‌كه به‌گونه‌اي قضاوت كرد كه به نفع رفيق و حزب و گروه خود انسان باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبري ادامه داد: اگر در شرايط فتنه هواي نفس حاكم باشد، فتنه بسيار طول خواهد كشيد؛ چرا كه نور يكي است ولي ظلمات هزارهاست .
وي در پايان با اشاره به تأكيدات رهبري نسبت به كسب بصيرت گفت: فكر صحيح و عميق و اصلاح نيت دو عامل مهم براي كسب بصيرت است و مصداق تام اين ويژگي‌ها را مي‌توان در مقام معظم رهبري يافت.